Świerzbiący problem

Czy wiesz, że problemy skórne Twojego psa, w tym nieustanne drapanie i lizanie, mogą być czymś więcej niż zwykłą alergią? Jeśli Twój pupil gubi sierść, drapie się jak szalony, a jego skóra jest zaczerwieniona, Ty zaś nie jesteś w stanie wypatrzeć na nim ani jednej pchły, może to sugerować chorobę skóry zwaną świerzbem. Skórę psa zaatakować mogą różne gatunki świerzbowca, które zagnieżdżają się zwykle w mieszkach włosowych. Choć uleczalna, warto jednak pamiętać, że choroba ta jest silnie zaraźliwa, a jej przebieg może być naprawdę poważny.

Już brzmi nieprzyjemnie? To teraz wyobraźmy sobie, że roztocza rozbijają obóz na skórze psa, a po kilku dniach zadomowione samice zagłębiają się w skórę, aby złożyć tam jaja… Swędzenie staje się coraz bardziej nieznośne, pojawia się stan zapalny, a sierść psa zaczyna wypadać.

Jak dochodzi do zarażenia? Najczęściej w wyniku kontaktu z innym zainfekowanym psem, np. podczas spaceru, odwiedzin u znajomych czy wizyty u lekarza weterynarii. Pierwsze objawy świerzbowca obserwuje się zwykle w ciągu dwóch do sześciu tygodni od zarażenia. A wiecie, co jest najgorsze? Że kilka gatunków świerzbowca może przenosić się na ludzi po kontakcie z chorym psem!

Skórę Waszego psa może zasiedlić kilka różnych gatunków świerzbowca, na przykład świerzbowiec drążący(Sarcoptes scabiei), świerzbowiec uszny (Otodectes cynotis), nużeniec psi (Demodex canis) czy swędzik jesienny (Neotrombicula autumnalis), dlatego przed rozpoczęciem jakiegokolwiek leczenia konieczne jest skonsultowanie problemu z lekarzem weterynarii, który określi rodzaj roztocza i wdroży odpowiednią terapię.

Świerzbowiecdrążący (Sarcoptes scabiei)

Świerzbowiec drążący psów jest niezwykle zaraźliwy. To niewielkie roztocze wywołuje silny świąd skóry, uszkadza ją i powoduje powstawanie rozległych strupów. Ponadto samice Sarcoptes scabiei drążą tunele w skórze zwierzęcia, aby złożyć w niej jaja, co dodatkowo nasila objawy choroby. I chociaż ten konkretny gatunek roztoczy preferuje psy, może  atakować także pozostałe zwierzęta domowe i ludzi. Do zarażenia dochodzi zarówno poprzez kontakt bezpośredni z chorym zwierzęciem, jak i pośredni, np. poprzez pokryte roztoczami legowisko.

Pies zarażony roztoczami świerzbu drążącego zwykle najpierw odczuwa nagłe, intensywne swędzenie. Następnie zainfekowane obszary skóry pokrywają się małymi, trudnymi do zauważenia guzkami – na brzuchu, klatce piersiowej, uszach i łapach.

Pies drapie się lub gryzie, aby złagodzić swędzenie, a wtedy guzki i otaczająca je skóra ulegają uszkodzeniu, powodując zaczerwienienie i tworząc rozległe rany, w których z czasem zaczynają rozwijać się infekcje bakteryjne lub drożdżyce. Jeśli na tym etapie nie zostanie postawiona właściwa diagnoza i nie rozpocznie się proces leczenia, infekcja rozprzestrzeni się na kolejne obszary skóry, stanowiąc poważne zagrożenie dla życia zwierzęcia.

Czasami roztocza są naprawdę trudne do znalezienia i rozpoznania, nawet wtedy, gdy pies wykazuje oznaki zarażenia. Dzieje się tak zwłaszcza u regularnie kąpanych i czesanych zwierząt, których skóra i sierść są zadbane, a charakterystyczne dla choroby strupy są usuwane przy okazji zabiegów higienicznych.

Jeśli więc podejrzewasz, że Twój pupil może cierpieć na świerzb, od razu zabierz go na wizytę do lekarza weterynarii, który wykona odpowiednie badania. To samo dotyczy Ciebie – ponieważ sarkoptoza jest chorobą wysoce zaraźliwą, gdy tylko zauważysz na swojej skórze jakiekolwiek niepokojące zmiany, koniecznie skonsultuj je z dermatologiem.

Pamiętaj, że w przypadku wykrycia świerzbu u jednego ze zwierząt domowych, leczenie musi objąć wszystkich czworonożnych członków Waszej rodziny, którzy mieli kontakt z zarażonym psem lub jego posłaniem. Często konieczne jest skrócenie sierści zwierzęcia i umycie go specjalnym leczniczym szamponem, aby usunąć ze skóry strupy i powstałe zrogowacenia. Lekarz weterynarii może także wdrożyć nowoczesną terapię farmakologiczną oraz leczenie przeciwbakteryjne w celu wyeliminowania wszelkich infekcji wtórnych.

Świerzbowiec uszny (Otodectes cynotis)

Otodectes cynotis, czyli świerzbowiec uszny, atakuje zewnętrzny przewód słuchowy – obszar między łatwo dostępnym płatkiem ucha a bębenkiem, do którego nie da się po prostu zajrzeć. Roztocza te powodują zapalenie wyściółki niewidocznego dla oka przewodu słuchowego, czego dostrzeżenie bez odpowiedniego sprzętu medycznego jest praktycznie niemożliwe.

Jak więc zauważyć infekcję u swojego pupila? Zarażone zwierzę (pies, kot lub królik) często potrząsa głową i drapie jedno lub oboje uszu. U psów ze szpiczastymi uszami może dojść do opadnięcia płatka ucha, u pozostałych zaś widoczny będzie wysięk ropny i stan zapalny. Nie należy bagatelizować tych objawów, inwazje świerzbowca usznego mogą bowiem spowodować rozerwanie błony bębenkowej.

Otodectes cynotis są niezwykle zaraźliwe i każde inne zwierzę, które miało kontakt z zakażonym czworonogiem, powinno zostać zbadane przez lekarza weterynarii i poddane ewentualnemu leczeniu, które obejmie czyszczenie uszu i farmakoterapię (tabletki i krople przeciwpasożytnicze do uszu).

Nużeniec psi (Demodex canis)

Nużeniec psi (Demodex canis) zasiedla mieszki włosowe psów, a jego obecność w niewielkiej liczbie jest całkowicie normalna i nie powinna budzić niepokoju właściciela. Czasem jednak może dojść do zbytniego namnożenia pasożytów i wystąpienia objawów chorobowych, takich jak utrata sierści czy stan zapalny.

Naukowcy wciąż nie znają dokładnej przyczyny rozwoju choroby, najbardziej prawdopodobne wydają się jednak osobnicze predyspozycje genetyczne oraz nagłe osłabienie układu odpornościowego, np. w trakcie leczenia immunosupresyjnego. Nużyca występuje w dwóch postaciach – miejscowej i uogólnionej.

Nużyca miejscowa obejmuje małe, odizolowane obszary ciała psa, powodując utratę sierści, zaczerwienienie i łuszczenie się skóry. Pasożyty atakują zwykle szczenięta i młode psy, które po zakażeniu odczuwają niewielki dyskomfort i lekkie swędzenie. Nużyca miejscowa ustępuje zazwyczaj samoistnie i nie wymaga leczenia.

Nużyca uogólniona to ciężka choroba skóry, która obejmuje już duże jej obszary. Do typowych objawów należą: wypadanie sierści, zaczerwienienie i obrzęk skóry, nadmierna pigmentacja (ciemnienie skóry), powstawanie guzków i strupów oraz stan zapalny poduszek łap. Częstym powikłaniem choroby są także infekcje skóry i stany zapalne głębszych jej warstw, którym towarzyszy powiększenie węzłów chłonnych,  osowienie i gorączka.

W przeciwieństwie do postaci miejscowej, nużyca uogólniona jest więc niezwykle poważną chorobą, która wymaga leczenia weterynaryjnego. W terapii wykorzystuje się leki doustne nowej generacji, szampony lecznicze, a w celu kontrolowania infekcji wtórnych – także antybiotyki.

Właściciele psów cierpiących na nużycę powinni pamiętać, że leczenie uogólnionej postaci choroby może potrwać nawet kilka miesięcy, a nawrót choroby w ciągu pierwszego roku leczenia niestety nie należy do rzadkości. Jako że znane są przypadki dziedzicznej podatności na nużycę, opiekunowie czworonogów, którzy planują powiększenie psiej rodziny, powinni skonsultować się najpierw z lekarzem weterynarii.

Swędzik jesienny (Neotrombicula autumnalis)

Swędzik jesienny (Neotrombicula autumnalis), uaktywniający się szczególnie w okresie późnego lata i jesieni, przypomina małe, pomarańczowo-czerwone „pajączki”, które w rzeczywistości są larwami roztoczy. Zwykle atakuje okolice głowy, uszu, łap lub brzucha zwierzęcia, ale może przenosić się także na ludzi. Swędzik jesienny powoduje chorobę zwaną trombikulozą, której objawem są zmiany alergiczne powodujące zaczerwienienie, guzki, wypadanie sierści, rogowacenie skóry oraz – jak wskazuje nazwa – uporczywe swędzenie. Do zarażenia dochodzi zwykle podczas spaceru w miejscach bytowania roztocza, np. w pobliżu pól uprawnych.

Podobnie jak w przypadku pozostałych postaci świerzbu, po zdiagnozowaniu trombikulozy przez lekarza weterynarii terapia prawdopodobnie będzie obejmować kombinację szamponów i farmaceutyków, a także antybiotyków w przypadku stwierdzenia infekcji wtórnych.

Wnioski

Nie ma skutecznego sposobu, który zapobiegłby w 100 procentach zarażeniu psa świerzbowcem, jednak stosowanie profilaktyki przeciwpchłowej i przeciwkleszczowej znacznie zmniejsza ryzyko infekcji – podobnie jak dbanie o dobry stan zdrowia i kondycję czworonoga, by zdołał szybciej uporać się z roztoczami. Zapewnij więc swojemu psu odpowiednią karmę, czyste posłanie i otoczenie oraz regularne wizyty u lekarza weterynarii, aby mieć pewność, że jest zdrowy i szczęśliwy.