W jaki sposób wzrost globalnej temperatury potęguje zagrożenia związane z kleszczami, pchłami i innymi pasożytami?

Oto, co musisz wiedzieć i jak powinieneś postępować, aby chronić siebie i swoich bliskich. 

Czy zauważyłeś, że z roku na rok zimy w Europie stają się coraz krótsze, wiosna przychodzi wcześniej, a lata są gorętsze?

Zmiany te mają olbrzymi wpływ nie tylko na ludzi, ale też na pasożyty, które zagrażają zwierzętom domowym.

Kleszcze i inne pasożyty atakujące koty i psy doskonale odnajdują się w nowych warunkach, które niosą ze sobą zmiany klimatyczne.

Kleszcze, pchły i komary są wektorami wielu groźnych chorób. 

Oznacza to, że gdy ugryzą zarażone zwierzę, są następnie w stanie przekazać chorobę kolejnemu żywicielowi.

Chcesz dowiedzieć się więcej? Obejrzyj nasz krótki film na temat wektorów!

Pasożyty są zwykle małe i zdolne do przemieszczania się tylko na niewielkie odległości, mogą jednak przemierzyć tysiące kilometrów ukryte w futrze zwierząt lub wraz z podróżującymi ludźmi.

Wcześniej ich rozprzestrzenianie ograniczały czynniki środowiskowe, pasożyty preferują bowiem ciepłe, wilgotne miejsca, nie zaś srogie zimy.

Obecnie, na skutek zmian klimatycznych i globalnego wzrostu temperatury, kleszcze, pchły i komary są w stanie pozostać aktywne przez cały rok, nawet w okresach, które wcześniej uważano za zbyt zimne.

Dotyczy to także zasiedlania nowych obszarów, wcześniej „niegościnnych” dla egzotycznych przybyszy. 

Komentując ten trend, ekspert ds. zdrowia zwierząt domowych Fernando Fariñas zauważa: 

„Wzrost temperatury i wilgotności przyczyni się do zwiększenia częstości występowania chorób wektorowych”.

Dowiedz się więcej na temat rozprzestrzeniania się różnych typów wektorów:

Kleszcze: już nie tylko sezonowe zagrożenie  

Kleszcze to pajęczaki i są spokrewnione z pająkami. Mogą być różnych rozmiarów – małe jak nasionko kwiatu i tak duże jak ziarno fasoli. Wszystkie jednak potrzebują krwi żywiciela, aby zrealizować swój cykl życiowy. 

Kleszcze są wektorami wielu chorób, w tym babeszjozy, anaplazmozy i erlichiozy, a każda z nich może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia zwierząt domowych. 

W przeszłości lekarze weterynarii często mówili o „sezonie na kleszcze”. Był to ciepły okres roku, który sprzyjał ich aktywności. Obecnie łagodniejsze jesienie i zimy w połączeniu z wczesnym nadejściem wiosny sprawiają, że kleszcze są aktywne przez cały rok.

Niestety nawet w niegdyś chłodniejszych regionach Europy Zachodniej i Środkowej okres występowania mrozu uległ wyraźnemu skróceniu, co pozwoliło kleszczom rozprzestrzenić się na terytoria, gdzie wcześniej nie były obserwowane.

Kleszcze spotkać można już nawet w Alpach Austriackich na wysokości ponad 2000 metrów nad poziomem morza. Eksperci uważają, że jest to spowodowane zmniejszeniem pokrywy śnieżnej i pojawieniem się w wyższych partiach gór roślinności, która sprzyja występowaniu gatunków będących dla pasożytów doskonałymi gospodarzami, takich jak na przykład jelenie¹.

Moskity: coraz dalej na północ

Moskity to zbliżone do komarów owady, które podobnie jak kleszcze mogą przenosić szereg groźnych chorób – szczególnie leiszmaniozę, która powoduje u czworonogów uszkodzenia skóry, wypadanie sierści, a nawet niewydolność wielonarządową.

Moskity są szeroko rozpowszechnione w całym regionie Morza Śródziemnego, gdzie są aktywne przez cały rok. Ostatnio zostały zaobserwowane także w Niemczech i innych krajach Europy Zachodniej i Środkowej.  

Moskity rozprzestrzeniają się jednak nie tylko na północ, ale także na wyższe wysokości. Obecnie można je spotkać nawet na ponad 1000 metrów nad poziomem morza.

Jeśli pokrywa śnieżna nie jest dostatecznie gruba, larwy moskitów są w stanie przetrwać zimę w glebie, co stanowi dodatkowe zagrożenie zarówno dla zwierząt dzikich, jak i domowych..

Komary: latają coraz dalej i wyżej

Komary są najbardziej znane z rozprzestrzeniania malarii, mogą jednak stanowić poważne zagrożenie także dla zwierząt domowych. Dlaczego? Ponieważ przenoszą groźnego dla psów nicienia sercowego – niewielkiego pasożyta, który doprowadza do niedrożności naczyń wieńcowych czworonoga.

W Europie liczba gatunków komarów stale rośnie, ostatnimi czasy pojawił się zaś nowy – egzotyczny i niebezpieczny azjatycki komar tygrysi.

Choć bytuje on zwykle jedynie w regionach tropikalnych, rosnące temperatury sprowadziły go również na nasz kontynent i to nie tylko do krajów południowych – komara tygrysiego zaobserwowano już nawet w Holandii! 

Wzrostowi liczby komarów sprzyjają także ulewne deszcze, tworząc idealne środowisko dla tych owadów.

Co możemy zrobić? 

Najważniejszą rzeczą, o której powinni pamiętać odpowiedzialni właściciele czworonogów, jest zapewnienie zwierzętom właściwej całorocznej ochrony. Warto zwrócić się o pomoc do lekarza weterynarii, który dobierze profilaktykę w zależności od rasy, stylu życia i aktywności całej Waszej rodziny.

Warto też samemu być na bieżąco z informacjami dotyczącymi rozprzestrzeniania się pasożytów i sposobów ochrony przed groźnymi chorobami, których są nosicielami. 

1. Medlock J. M., Hansford K. M., Bormane A., Derdakova M., Estrada-Peña A., George J. C., Golovljova I., Jaenson T. G. T., Jensen J. K., Jensen P. M., Kazimirova M., Oteo J. A., Papa A., Pfister K., Plantard O., Randolph S. E., Rizzoli A., Santos-Silva M. M., Sprong, H., Van Bortel W. (2013). Driving forces for changes in geographical distribution of Ixodes ricinus ticks in Europe. „Parasites & Vectors”, 6 (1), 1-11. https://doi.org/10.1186/1756-3305-6-1.